Khu kinh tế mở Chu Lai, những đóng góp bước đầu từ sản xuất công nghiệp
Ngày 25/7/2003, UBND tỉnh Quảng Nam tổ chức trọng thể lễ công bố Quyết định số 108/2003/QĐ-TTg ngày 5/6/2003 của Thủ tướng Chính Phủ về việc thành lập và ban hành quy chế hoạt động Khu kinh tế mở Chu Lai (KKTM Chu Lai).
Bên cạnh việc tiếp tục tập trung nghiên cứu đề xuất hoàn thiện cơ chế chính sách, Ban quản lý khu kinh tế mở Chu Lai cùng một lúc phải lo công tác lập quy hoạch các Khu chức năng, quy hoạch xây dựng các Khu tái định cư, BTGPMB; tạo vốn xây dựng kết cấu hạ tầng thiết yếu: giao thông kết nối, hạ tầng các KCN: Tam Hiệp, Bắc Chu Lai, cảng Kỳ Hà, chủ động phối hợp với Cụm cảng Hàng không Miền Trung đầu tư xây dựng đường, cấp điện, cấp nước cho Cảng Hàng không Chu Lai đưa Cảng Hàng không Chu Lai đi vào hoạt động, tạo điều kiện tiền đề cho xúc tiến đầu tư và phát triển.
Tính đến 31/06/2011, KKTM Chu Lai đã thu hút 65 dự án đầu tư, với tổng vốn đăng ký hơn 1,5 tỷ USD, trong đó có 38 dự án hoạt động (chủ yếu là các dự án công nghiệp), vốn thực hiện khoảng 600 triệu USD. Từ một Nhà máy Sản xuất và Lắp ráp Ô tô tải nhẹ được đầu tư xây dựng năm 2003, trong điều kiện gặp nhiều khó khăn, nhất là ảnh hưởng bởi khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế thế giới, nhưng chỉ sau một thời gian ngắn, Công ty Cổ phần Ô tô Chu Lai - Trường Hải ( Thaco) đã tạo dựng nên Khu cụng nghiệp sản xuất và lắp ráp Ô tô, có quy mô sử dụng đất 243ha, tổng vốn đầu tư trên 300 triệu USD.
Thaco là đơn vị chính thức và duy nhất tại Việt Nam sản xuất và lắp ráp đầy đủ các dũng sản phẩm xe có thương hiệu Kia, Hyundai của Hàn Quốc; xe Foton, xe buýt King Long của Trung Quốc, gồm các loại xe tải, ben, chuyên dụng và xe khách, cung cấp cho người tiêu dùng các sản phẩm có giá cạnh tranh, đảm bảo chất lượng và phù hợp với công năng, điều kiện sử dụng ở Việt Nam; Sản phẩm của Thaco cũng đã được nội địa hoá từ 18- 46 %. Thaco hiện là nhà sản xuất, lắp rá ô tô lớn nhất Việt Nam, chiếm 27,7% thị phần ô tô nội địa. Năm 2010, Thaco đó xuất xưởng khoảng 30.000 chiếc ô tô các loại, dự kiến trong năm 2011 sẽ xuất xưởng 36.000 chiếc. Năm 2010, Thaco nộp ngân sách 2.533,590 tỷ đồng, 6 tháng đầu năm 2011 là 2.276,899 tỷ đồng. Được biết, tỉnh Quảng Nam, Thaco và một số hãng xe nước ngoài đang xúc tiến dự án xây dựng Khu cơ khí đa dụng và ô tô quốc gia tại Khu kinh tế mở Chu Lai.
Tại Khu công nghiệp Bắc Chu Lai, cú 23 dự án được cấp Giấy chứng nhận đầu tư, vốn đăng ký đầu tư 13.000 tỷ đồng, vốn thực hiện trên 3.000 tỷ đồng, hầu hết các dự án đầu tư tại đây là dự án lớn, có vốn đầu tư trên 10 triệu USD. Đáng chú ý là nhà máy kính nổi Chu Lai của Cụng ty Cổ phần kớnh nổi Chu Lai – Indexco, tổng vốn đầu tư trên 1.800 tỷ đồng; nguyên liệu phục vụ cho sản xuất chủ yếu được sử dụng tại địa phương, sản phẩm có giá trị gia tăng cao; quy mô công suất lớn nhất Việt Nam. Sau hơn 2 năm đầu tư xây dựng và lắp đặt thiết bị, tháng 6 năm 2010, nhà máy hoạt động đạt công suất thiết kế 900 tấn ngày. Các loại kính có độ dày từ 5, 6, 8, 10, 12mm đó được sản xuất ổn định theo yêu cầu của khách hàng. Chất lượng các sản phẩm đó đồng thời đạt cả 3 tiêu chuẩn chất lượng: TCVN 7218-2002; tiêu chuẩn ISO 9001:2008 và tiêu chuẩn JISR3202-1996 của Nhật bản. Sản phẩm kính “ Chu Lai” không chỉ tiêu thụ mạnh trên phạm vi cả nước, và đã có mặt tại thị trường Hàn Quốc, Australia, Cam-Pu-Chia. Để thực hiện mục tiêu “ Kính nổi Chu Lai – Kính cho mọi nhu cầu” ngoài việc triển khai nhà máy sản xuất các sản phẩm sau kính, công ty đang xây dựng nhà máy kính chất lượng cao, công suất 400 tấn /ngày, dự kiến hoàn thành và đưa vào hoạt động vào năm 2012. Cùng với Kính nổi Chu Lai, nhiều sản phẩm có thương hiệu mang tên Chu Lainhư: linh kiện điện tử của Công ty TNHH CCI Việt Nam, gỗ xuất khẩu của Công ty CP gỗ Minh Dương Chu Lai, thủ công mỹ nghệ của Cụng ty TNHH Vinh Gia, vật liệu hoá chất xây dựng của công ty Mapei được tiệu thụ mạnh ở thị trường trong nước và nhiều nước trên thế giới. Sau năm 2011, khi các nhà máy: máy phát điện, nông ngư cơ của Công ty Cổ phần Hữu Toàn, tấm thu năng lương mặt trời cuả Công ty TNHH năng lượng Đông Dương, đi vào hoạt động sẽ tạo ra diện mạo mới cho KCN này.
Khu công nghiệp và Hậu cần cảng Tam Hiệp cũng đã xuất hiện một số dự án lớn: dự án Cảng và hậu cần Tam Hiệp của Công ty Cổ phần Ô tô Trường Hải, vốn đầu tư giai đoạn 1: 500 tỷ đồng; nhà máy sản xuất soda, công suất 200 ngàn tấn/năm, vốn đầu tư trên 100 triệu đô la Mỹ của Công ty Cổ phần sản xuất sô đa Chu Lai.
Qua 8 năm xây dựng và phát triển, sản xuất công nghiệp của khu kinh tế mở Chu Lai đã có những đóng góp bước đầu đáng ghi nhận. Giá trị sản xuất công nghiệp năm 2010 chiếm 13,3%, giá trị kim ngạch xuất khẩu năm 2010 chiếm 14,8% của tỉnh; tổng số thu ngân sách phát sinh trên địa bàn ( chủ yếu từ sản xuất công nghiệp) năm 2010: 2.478 tỷ, chiếm 58,5% tổng thu ngân sách tỉnh; giải quyết việc làm thường xuyên cho gần 10.000 lao động, trong đó hơn 90% là lao động địa phương. Nhiều nhà máy, xí nghiệp đồ sộ mọc lên trên mảnh đất cát khô cằn đầy nắng gió, làm thay đổi căn bản cơ cấu kinh tế, đời sống người dân khu vực.
Về định hướng phát triển công nghiệp của Khu kinh tế mở Chu Lai, Ông Huỳnh Khánh Toàn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai cho biết: Ban Quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai đã và đang tiến hành các giải pháp đồng bộ về tạo dựng cơ chế đầu tư thông thoáng, hiệu quả; nâng cấp, mở rộng kết cấu hạ tầng kỹ thuật các Khu công nghiệp, giao thông kết nối, sân bay, cảng biển để xúc tiến đầu tư, ưu tiên cho phát triển công nghiệp, chủ yếu ngành công nghiệp cơ khí Ôtô, công nghiệp phụ trợ, điện tử, công nghiệp có kỹ thuật cao. Phấn đấu đến năm 2015 lấp đầy Khu cụng nghiệp sản xuất và lắp ráp Ô tô Chu Lai- Trường Hải, KCN Bắc Chu Lai, khu công nghiệp hậu cần cảng Tam Hiệp, một phần KCN Tam Anh, triển khai đầu tư kết cấu hạ tầng và xúc tiến đầu tư vào KCN Tam Thăng. Dự kiến đến năm 2020, gía trị sản xuất công nghiệp, giá trị kim xuất khẩu của Khu kinh tế mở Chu Lai chiếm khoảng 50% của tỉnh.
Có thể nói, ngành công nghiệp của Khu kinh tế mở Chu Lai đã và đang có những đóng góp đáng kể cho phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh, là động lực quan trọng gúp phần xây dựng tỉnh Quảng Nam cơ bản thành tỉnh công nghiệp vào năm 2020 theo tinh thần Nghị Quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ 20.
Như Quỳnh